blog - Kunstenaar en ontwerper Charles Degeyter over ‘Rupahu island’, zwarte panters en verzonnen rituelen.

door Adelheid De Witte

 

Charles Degeyter (25) is autodidact, schuwt geen enkele techniek en flirt moeiteloos met verschillende culturen, tijdperken en gebruiken. Ondanks zijn jonge leeftijd bewandelt hij een parcours dat al even verrassend is als zijn oeuvre. Hij ontwierp onder meer affiches voor Queens of the Stone Age, Nine Inch Nails en Weezer.
 

 

De gewaagde combinaties op deze gezeefdrukte posters getuigen van een aparte visuele aanpak die we vandaag in zijn artistiek werk terugvinden. Recent stelde hij tekeningen tentoon bij galerie Tatjana Pieters en creëerde hij een allesomvattende installatie voor de Verbeke Foundation. (website / Instagram)

 

Charles, ik leerde jou enkele jaren geleden kennen via Yugen Kombucha. Jouw ontwerp is verbonden met de ‘Mango Turmeric’ smaak. Hoe is deze illustratie ontstaan?

‘Centraal op de tekening staat een zwarte panter. Bijzonder aan dit dier is dat het eigenlijk een zeldzame kleurvariant is van de normale luipaard, waardoor hun vacht zwart kleurt. Een zeldzaam verschijnsel genaamd melanisme, wat hun aanwezigheid nog mysterieuzer maakt. Bij de zwarte panter vinden we de perfecte balans tussen elegantie en mystiek. Dit soort contrasten, dat spanningsveld tussen lieflijk en duister vind ik bijzonder interessant.’ 

Yugen is een Japans woord dat het gevoel of de ervaring omvat dat we deel uitmaken van iets dat groter is dan onszelf. Bij het zien van natuurlijke pracht bijvoorbeeld. Kan jij zo’n Yugen-moment voor de geest halen?

'Zeker. Toen ik de laatste keer het Louvre bezocht, na er jaren niet te zijn geweest. Ik liep er op mijn eentje een hele dag in rond. Ik liep er op mijn eentje een hele dag in rond. Terwijl ik mij tussen al die hoogtepunten uit diverse culturen, samenlevingen en tijdperken begaf, werd ik echt geraakt. Zoveel meesterschap en schoonheid uit zoveel verschillende contexten, samen onder één dak: echt overweldigend. De manier waarop bepaalde delen van de collectie tot stand zijn gekomen is uiteraard een andere kwestie.’

Stel dat je 5 werken uit het Louvre zou kunnen meenemen, waarvoor kies je dan? 

‘Vijf werken die me sterk raakten waren een schilderij van Turner, een stilleven van Goya, een Toba Batak beeld uit Indonesië, een bepaalde sarcofaag uit het oude Egypte en het marmeren beeld van de slapende Hermaphroditus. Bij dat laatste beeld word ik telkens weer gegrepen door de dualiteit. Je ziet een mooie slapende vrouw, wandelt rond het beeld en ziet dan dat het eigenlijk ook vreemd genoeg een man is. Dat onverwachte, dat verwrongen kantje waar je plots mee geconfronteerd wordt, boeit me wel. Die spanning probeer ik ook te creëren in mijn eigen werk. Iets wat er lieflijk, speels of zelfs schattig uitziet, maar bij nader bekijken toch ook die minder toegankelijke en intrigerende kant bezit.

Als de teletijdsmachine bestond, welke bestemming zou je dan ingeven?`

‘Ik zou me als ontdekkingsreiziger willen begeven in de Victoriaanse Tijd (Engeland, 19de eeuw).  Om onbekende oorden te exploreren bijvoorbeeld. Of om net als Wallace, Brits natuurkenner en tijdgenoot van Charles Darwin, de dierenwereld van verschillende eilandengroepen in kaart te brengen. Die reisverslagen zijn fantastisch om te lezen. Ook vanuit antropologisch standpunt had ik graag verschillende culturen bezocht, maar dan wel met de juiste ingesteldheid zoals die van Nicholas Maclay. Niet vanuit die problematische, paternalistische visie dat wij meer beschaafd zouden zijn. Wel om me onder te dompelen in verschillende culturen en de waarde van hun gebruiken en objecten te leren kennen.’

Over eilanden en andere culturen gesproken, voor de Verbeke Foundation creëerde je ‘Rupahu Island’, kan je een tipje van de sluier oplichten?

‘Grappig dat het laatste woord in je zin ‘oplichten’ is: ‘Rupahu’ betekent vals in Maori. Dit denkbeeldige eiland ontsproot aan mijn fantasie en situeert zich een beetje verder dan de Paaseilanden. Ik koppelde hier een verzonnen volk aan, met inbegrip van uitgevonden rituelen en gebruiksvoorwerpen. Het publiek krijgt een volledig gedetailleerd kabinet te zien van deze afgelegen plek. Bovendien worden de door mij gemaakte voorwerpen gepresenteerd alsof ze door dit volk zijn vervaardigd. De kijker wordt zo misleid. Is dit echt of niet? Dat de gidsen de bezoekers binnen het museum rondleiden alsof het waar is, draagt sterk bij aan de begoocheling. Het resultaat is een soort van megacartoon waarin men makkelijk kan trappen. Meer nog dan een uit de hand gelopen binnenpretje, stelt deze etnografische verzameling enkele belangrijke vragen over onze perceptie van andere culturen.’

Kwamen rituelen, al dan niet verzonnen, al eerder bij jou aan bod?

‘Ik hou er wel van om een soort moderne ritualistiek te creëren. Door rituelen uit het verleden te verwerken in een hedendaagse context en met een uitgelezen moderne techniek uit te werken, ontstaat een bevreemdend geheel. Zo ontwikkelde ik recent nog een aantal speelgoedsarcofagen voor kinderen waarin zich dan effectief overleden (en opgezette) dieren bevinden. Dat heeft toch iets tastbaar en herkenbaar, hoe vreemd ook. Intussen zijn er zelf al vrienden die zo’n sarcofaag wilden voor hun overleden huisdier.’

Sarcofagen, opgezette dieren, speelgoed, oude objecten, … wat moeten we ons voorstellen bij jouw werkruimte?

‘Een groot atelier heb ik op dit moment niet, waardoor ons interieur bij een groter project af en toe een soort van bonte etalage is met allerlei speelgoed, maskers, schedels en opgezette dieren. Onlangs werd er bij ons ingebroken. Een heel deel schedels die ik van Verbeke kreeg om mee aan de slag te gaan stonden toevallig net uitgestald in de woonkamer. Ik denk dat de dieven uit pure verbijstering kostbare materialen zoals mijn portefeuille en mijn vriendin haar handtas hebben laten liggen. Mijn pantoffels namen ze onder andere wel mee. Mijn universum kan soms verwarrend zijn (lacht).’

Bij wie zou je zelf eens willen binnensluipen? 

‘Bij Henry Darger (1892-1973), een outsider artist die zijn hele leven in alle stilte en afzondering aan een zeer fantasierijk oeuvre werkte. Zijn controversiële werk geeft onomwonden verschillende contrasten weer tussen goed en kwaad. Zijn tekeningen ogen lieflijk maar de ondertoon is extreem grimmig. In zijn universum ‘the realms of the unreal’ toont hij een mystieke fascinerende wereld maar behandelt hij tegelijk extreem zware thema’s zoals kindermisbruik en oorlog. Een soort van imaginair universum die de schoonheid maar ook de akelige realiteit toont van de wereld waarin hij opgroeide.

 

 

Bij David Attenborough zou ik ook graag eens rondneuzen, om zijn nieuwsgierigheid te zien. Zijn documentaires hebben op mij als kind een enorme indruk nagelaten. Ik denk dat die documentaires van groot belang zijn om jongeren de waarde van de natuurlijke wereld te laten zien. Een wereld waar we jammer genoeg enorm gedistantieerd van zijn. Engagement van personen als sir David is niet alleen volledig en authentiek maar ook cruciaal.’

 

 

Ik kan het alleen maar met je eens zijn, Charles.

Op de schoonheid van diversiteit: Cheers!

Charles Degeyter (website / Instagram)